'We' gaan naar Mali toe, bikkelen in de woestijn

RIJEN - Eind maart vertrekken 380 manschappen van het Nederlandse leger naar Mali voor de VN-vredesmissie Minusma.

Gilze-Rijen levert 60 man en vier Apache-gevechtshelikopters van het Defensie Helikopter Commando (DHC). We spreken vier van hen.

Geen achternamen. Militairen, zeker bij uitzending, kunnen doelwit worden van bedreiging. Het kan gaan om 'vreemde telefoontjes' van onbekenden, zegt één van de vier, zonder in details te treden. Voorzichtigheid is geboden, zegt ook een woordvoerster van de vliegbasis. Behalve de orde herstellen in het Afrikaanse land behoort het behoud van cultureel erfgoed ook tot de missionstatement. Zo krijgt de missie Minusma expliciet de opdracht mee eeuwenoude graftombes (mausoleums) te beschermen.

De VN-missie richt zich niet in de laatste plaats op de bevolking en de inzet van kindsoldaten. Ruim 60 procent van de Malinezen is jonger dan 18 jaar, kindsoldaten zijn vaak niet ouder dan 14.

Stabiliteit brengen in een land met een 'mooie bevolking'. Mali verkeert sinds de dekolonisatie en het vertrek van de Fransen in 1960 in een machtsvacuüm.

In het noorden de woestijnvolkeren, nomaden met Arabisch uiterlijk, die zich, vaak gesteund door moslimextremisten, willen afscheiden. Zoals de Touareg die gelijke rechten willen, delen in opbrengst uit grondstoffen, in landbouw. In het zuiden 'zwart Afrika'.

De opbouw van het Nederlandse kamp Castor, standplaats Gao, Oost-Mali, gaat in sneltreinvaart. Beton storten voor de landingsplaats van de Apaches, uitkijktorens, een gracht rond het terrein. Een tentenkamp, shelters soms voorzien van airco.

Maar wie denkt dat de strijdmacht in een gespreid bedje komt, heeft het mis. In april kan het al 50 graden Celsius worden. "Als het met de airco in de tent tegen de 40 graden wordt, is het al meegenomen", zegt Harry, techneut van de Apaches. Omstandigheden zijn volgens hem primitief.

Een paar keer douchen in de week, beperkt watergebruik, slapen op een stretcher. Het is ruim drie maanden bikkelen. En dan terug, de aflossing. Het zal volgens Harry aankomen op teamspirit. Maar de manschappen zijn, zoals inlichtingenofficier Antonie zegt, opgeleid om in 'verzwaarde omstandigheden' te opereren, met minimale middelen. Met ook de veiligheid op het kamp zelf, die 'arbo- en milieuman' Adrie met drie collega's moet waarborgen. In die zin is Defensie niet anders dan een bedrijf.

Artikel in BN DeStem van zaterdag 8 maart